Ngày 24/9/2024, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Thông báo số 432/TB-VPCP về kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Phiên họp lần thứ 14 Ban Chỉ đạo Nhà nước về các công trình, dự án trọng điểm quốc gia trong ngành giao thông vận tải. Cuộc họp tập trung vào việc rà soát tiến độ và tháo gỡ khó khăn trong triển khai các dự án quan trọng có ý nghĩa chiến lược đối với phát triển hạ tầng giao thông và kinh tế của Việt Nam.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, trong bối cảnh đất nước chịu ảnh hưởng nặng nề từ cơn bão số 3 Yagi với thiệt hại ước tính lên tới hơn 40.000 tỷ đồng, việc triển khai các công trình giao thông trọng điểm càng trở nên cấp thiết. Thủ tướng cho rằng đây không chỉ là nhiệm vụ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn là giải pháp giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Bên cạnh đó, việc phát triển hệ thống giao thông như cao tốc, đường sắt và hàng không sẽ tạo không gian phát triển mới cho các khu vực kinh tế, dịch vụ và đô thị. Điều này giúp tăng giá trị gia tăng của đất đai, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân và thúc đẩy kinh doanh.
 |
| Việc phát triển hệ thống giao thông như cao tốc, đường sắt và hàng không sẽ tạo không gian phát triển mới cho các khu vực kinh tế, dịch vụ và đô thị. |
Tiến độ các dự án giao thông trọng điểm
Tính đến nay, có 40 dự án thuộc danh mục các công trình giao thông trọng điểm đang được triển khai, bao gồm 92 dự án thành phần trong ba lĩnh vực chính: đường bộ, đường sắt và hàng không, trải dài qua 48 tỉnh, thành phố. Trong đó, 2.021 km đường cao tốc đã hoàn thành, 1.700 km đang thi công và 1.400 km nữa đang được chuẩn bị để sớm khởi công. Thủ tướng nhấn mạnh rằng mục tiêu hoàn thành 3.000 km đường cao tốc vào năm 2025 là khả thi, nhưng các cơ quan liên quan cần nỗ lực hơn nữa để đảm bảo không chậm trễ, đặc biệt trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng nhắc lại các bài học từ thành công của các dự án lớn như đường dây 500KV mạch 3 và cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020. Dù gặp nhiều thách thức, nhưng nhờ quyết tâm và nỗ lực phối hợp, mọi mục tiêu đều có thể đạt được. Kinh nghiệm từ các dự án này sẽ giúp thực hiện thành công phong trào thi đua “500 ngày đêm hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc”.
Các địa phương và Bộ ngành nỗ lực tháo gỡ khó khăn
Thủ tướng Chính phủ biểu dương nỗ lực của các địa phương như TP.HCM, Bình Dương, Cao Bằng và Lạng Sơn trong việc đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng và thực hiện các dự án hạ tầng giao thông. Đặc biệt, ông ghi nhận TP.HCM đã phối hợp chặt chẽ với các tỉnh lân cận để lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án Vành đai 4 TP.HCM, đồng thời các tỉnh như Sơn La, Thái Bình, Lâm Đồng cũng đang bám sát tiến độ các dự án quan trọng như cao tốc Hòa Bình – Mộc Châu và Ninh Bình – Hải Phòng.
Tuy nhiên, Thủ tướng cũng lưu ý một số địa phương như Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long đang chậm trễ trong việc cấp phép khai thác mỏ vật liệu xây dựng cho các dự án trọng điểm ở phía Nam. Việc này gây ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ các dự án như cao tốc Cần Thơ – Cà Mau và đường vành đai 3 TP.HCM. Các địa phương này cần khẩn trương hoàn tất thủ tục trong tháng 9/2024 để đảm bảo tiến độ thi công.
Năm bài học kinh nghiệm để thúc đẩy tiến độ
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ đạo các bộ ngành và địa phương rút ra năm bài học kinh nghiệm từ các dự án trước đây để đạt được mục tiêu hoàn thành 3.000 km đường cao tốc vào năm 2025:
Lãnh đạo quyết liệt và rõ ràng: Quản lý và điều hành phải rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm và rõ kết quả để dễ dàng giám sát và đánh giá.
Phát huy sức mạnh đoàn kết: Huy động toàn bộ nguồn lực từ xã hội, hệ thống chính trị và các cấp chính quyền để triển khai các dự án trọng điểm, đặc biệt trong công tác giải phóng mặt bằng.
Tinh thần nỗ lực không ngừng: Các chủ đầu tư và nhà thầu cần chủ động, tích cực và phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp trung ương, địa phương để thực hiện dự án một cách hiệu quả nhất.
Phối hợp chặt chẽ giữa các bên: Tăng cường sự phối hợp giữa các cấp, ngành, cơ quan và đơn vị để đảm bảo tiến độ công việc.
Tổng kết, rút kinh nghiệm và khen thưởng kịp thời: Xây dựng phong trào thi đua, động viên, khen thưởng kịp thời để khuyến khích tinh thần làm việc hăng say, vì lợi ích quốc gia.
Thủ tướng yêu cầu các địa phương cần tăng cường tháo gỡ khó khăn trong giải phóng mặt bằng và cấp phép vật liệu xây dựng, đồng thời tổ chức thi công “3 ca, 4 kíp” để đảm bảo hoàn thành các dự án đúng tiến độ, đặc biệt là cao tốc Bắc-Nam và các dự án trọng điểm khác.
Hoàn thành đường sắt đô thị Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo trước 15/10/2024
Trong Thông báo, Thủ tướng giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ ngành và địa phương. Thành phố Hà Nội và Cao Bằng cần sớm phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Đồng Đăng – Trà Lĩnh và đường sắt đô thị Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo, đảm bảo hoàn thành trước ngày 15/10/2024.
Các tỉnh Sơn La, Thái Bình, Bình Dương phải bám sát kế hoạch, phối hợp với các bộ ngành để nhanh chóng hoàn tất thủ tục, phê duyệt báo cáo khả thi cho các dự án lớn như Hòa Bình – Mộc Châu, Ninh Bình – Hải Phòng (PPP), và Thành phố Hồ Chí Minh – Thủ Dầu Một – Chơn Thành, với mục tiêu hoàn thành trong tháng 10/2024.
Tỉnh Lâm Đồng được yêu cầu khẩn trương rà soát, phê duyệt dự án cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc, Bảo Lộc – Liên Khương theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng, với hạn chót là tháng 10/2024.
Thành phố Hồ Chí Minh cần tích cực phối hợp với các bộ ngành để tháo gỡ vướng mắc và sớm trình chủ trương đầu tư dự án Vành đai 4. Đồng thời, Hà Nội có trách nhiệm tổng hợp và báo cáo cân đối tổng mức đầu tư giữa các dự án thuộc Vành đai 4 – Vùng Thủ đô Hà Nội.
Chủ động tháo gỡ vướng mắc giải phóng mặt bằng
Thủ tướng yêu cầu các địa phương phối hợp với chủ đầu tư để xây dựng kế hoạch giải phóng mặt bằng (GPMB), tập trung vào các vị trí “găng” để ưu tiên triển khai. Các cấp ủy và chính quyền cần chủ động tháo gỡ khó khăn, tăng cường dân vận để đẩy nhanh tiến độ, đặc biệt đối với các dự án đường bộ cao tốc theo kế hoạch hoàn thành năm 2025, theo Công điện số 80/CĐ-TTg.
Các tỉnh như Đồng Nai, Khánh Hòa, Tuyên Quang, Đà Nẵng, Hưng Yên, Bình Dương, Kiên Giang, và Lạng Sơn cần huy động hệ thống chính trị, coi việc GPMB là nhiệm vụ trọng tâm, quyết tâm khắc phục khó khăn để đảm bảo tiến độ. Trong các phiên họp sau, cần thấy rõ tiến triển, ít nhất 10-20% khối lượng GPMB được hoàn thành.
Tỉnh Lạng Sơn cũng phải chủ động phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường để bổ sung chỉ tiêu sử dụng đất giao thông cho dự án Đồng Đăng – Trà Lĩnh, tránh ảnh hưởng đến tiến độ GPMB.
Nghiên cứu sử dụng cát biển cho các dự án
Về vật liệu xây dựng, các cơ quan quản lý dự án cần chủ động tìm kiếm nguồn vật liệu để đảm bảo tiến độ thi công. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các địa phương có mỏ vật liệu để hoàn thiện thủ tục cấp phép, đảm bảo nguồn vật liệu đắp không ảnh hưởng đến tiến độ, đặc biệt tại Đồng Nai và TP.HCM.
Các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long phải thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng tại Thông báo số 335/TB-VPCP ngày 19/7/2024, khẩn trương hoàn thiện thủ tục cấp phép trong tháng 9/2024 để cung ứng đủ vật liệu cho các dự án trọng điểm như cao tốc Cần Thơ – Cà Mau và Vành đai 3 TP.HCM, có kế hoạch hoàn thành năm 2025.
Tỉnh Đồng Nai cần đẩy nhanh tiến độ cấp mỏ cho nhà thầu dự án Biên Hòa – Vũng Tàu, đảm bảo khai thác trong tháng 9/2024.
Các tỉnh cần chủ động nghiên cứu sử dụng cát biển để giảm áp lực lên nguồn cát sông, đồng thời kịp thời báo cáo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nếu gặp khó khăn.
Tập trung tháo gỡ vật liệu xây dựng, đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án
Về triển khai thi công, các chủ đầu tư và nhà thầu cần thực hiện “3 ca, 4 kíp”, “vượt nắng thắng mưa”, và “chỉ bàn làm không bàn lùi”. Các cơ quan quản lý chỉ đạo phối hợp chặt chẽ với địa phương để tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật, và cung cấp vật liệu xây dựng. Điều này đảm bảo không ảnh hưởng đến tiến độ đề ra, đặc biệt trong điều kiện thời tiết bất thường như bão, lũ.
Việc thi công cần được tổ chức linh hoạt, phù hợp với điều kiện thời tiết và nguồn vật liệu. Các dự án trọng điểm như Vành đai 3 TP.HCM, Biên Hòa – Vũng Tàu, Tuyên Quang – Hà Giang phải hoàn thành đúng tiến độ vào năm 2025.
Các tỉnh như Cần Thơ, Sóc Trăng, Bắc Ninh và Hưng Yên cần rà soát lại kế hoạch, đẩy nhanh tiến độ thi công tại các khu vực đã có mặt bằng. Đối với Lạng Sơn và Cao Bằng, nhà đầu tư phải đẩy nhanh thiết kế và thi công, đồng thời thay thế nhà thầu chậm tiến độ nếu cần.
Hà Nội, Hòa Bình, Sơn La cần sớm hoàn tất thủ tục để khởi công các dự án Vành đai 4 và cao tốc Hòa Bình – Mộc Châu trong tháng 9/2024. TP.HCM phải đảm bảo đúng tiến độ khai thác tuyến đường sắt đô thị Bến Thành – Suối Tiên trong tháng 11/2024, không được phép chậm trễ.
Đề xuất các dự án cấp bách khắc phục cầu Phong Châu
Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông vận tải tiếp tục chỉ đạo các chủ đầu tư, các nhà thầu phối hợp với các địa phương sớm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về GPMB, di dời hạ tầng kỹ thuật, cung ứng vật liệu xây dựng, bảo đảm đủ trữ lượng và công suất đáp ứng tiến độ thi công các dự án; xây dựng kế hoạch tổ chức thi công hợp lý, tổ chức thi công 3 ca, 4 kíp để đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành dự án cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2021 – 2025, Biên Hòa – Vũng Tàu, Hòa Liên – Túy Loan trong năm 2025 và DATP 2 Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột, đường Hồ Chí Minh theo kế hoạch.
Triển khai lựa chọn nhà đầu tư để sớm khởi công dự án Dầu Giây – Tân Phú; hoàn thiện thủ tục để trình Quốc hội điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Biên Hòa – Vũng Tàu; phối hợp chặt chẽ với Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong việc thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam.
Khẩn trương tổng hợp ý kiến của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và các cơ quan liên quan, hoàn thiện báo cáo Thường trực Chính phủ về phương án mở rộng đoạn Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành thuộc Dự án đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại Thông báo số 400/TB-VPCP ngày 30 tháng 8 năm 2024 của Văn phòng Chính phủ.
Khẩn trương báo cáo Thường trực Chính phủ về DATP 4 Cảng hàng không quốc tế (CHKQT) Long Thành theo đúng chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại Thông báo số 393/TB-VPCP ngày 20 tháng 8 năm 2024. Đây là dự án có ảnh hưởng đến tiến độ đưa cả dự án CHKQT Long Thành vào khai thác, đến nay triển khai đã rất chậm.
Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương bổ sung đánh giá tác động của cơn bão Yagi, lũ lụt sạt lở đối với hạ tầng giao thông; phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ đề xuất các dự án cấp bách khắc phục cầu Phong Châu theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 96/CĐ-TTg ngày 16 tháng 9 năm 2024.
Bộ Tài nguyên và Môi trường khẩn trương thực hiện điều chỉnh thời gian được phép hoạt động khai thác trong ngày đối với khai thác cát, sỏi lòng sông; sớm hoàn thành phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án Ninh Bình – Hải Phòng; hướng dẫn tỉnh Lạng Sơn về chỉ tiêu đất giao thông tại dự án Đồng Đăng – Trà Lĩnh.
Chủ trì phối hợp với Bộ Giao thông vận tải (theo chức năng nhiệm vụ), hướng dẫn tỉnh Bến Tre, Tiền Giang về thủ tục cấp phép khai thác mỏ cát cung cấp các dự án giao thông trọng điểm khu vực các tỉnh phía Nam có chồng lấn với luồng và hành lang bảo vệ luồng (nếu có) theo quy định của Luật Khoáng sản và thủ tục về bảo đảm an toàn giao thông theo quy định của Luật Giao thông đường thủy nội địa.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư sớm hoàn thiện báo cáo thẩm định dự án Tân Phú – Bảo Lộc và Ninh Bình – Hải Phòng đoạn qua Nam Định, Thái Bình; đẩy nhanh các thủ tục thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam; và điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Bến Lức – Long Thành; phối hợp với Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh khẩn trương hoàn thiện thủ tục chuẩn bị đầu tư Dự án xây dựng đường vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh theo quy định của pháp luật, kịp thời trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.
Kiểm soát chặt chẽ chất lượng, tiến độ các dự án cảng hàng không
Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp tiếp tục chỉ đạo Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) phối hợp với các cơ quan liên quan, nhanh chóng hoàn thành báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án mở rộng đoạn TP.HCM – Long Thành, gửi Bộ Giao thông Vận tải để tổng hợp và báo cáo Thường trực Chính phủ. Trường hợp gặp khó khăn, phải báo cáo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà để được giải quyết kịp thời. Đồng thời, VEC cần nhanh chóng hoàn tất thủ tục lựa chọn nhà thầu gói thầu J3-1 và đẩy nhanh tiến độ thi công các gói thầu còn lại nhằm hoàn thành dự án Bến Lức – Long Thành trong năm 2025.
Bên cạnh đó, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) được chỉ đạo kiểm soát chặt chẽ chất lượng và tiến độ các dự án cảng hàng không, đặc biệt là việc lựa chọn nhà thầu và thiết kế kỹ thuật cho các gói thầu còn lại của nhà ga hành khách tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Các dự án tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất cũng phải được hoàn thành trong năm 2025 theo đúng kế hoạch.