Hội thảo Những điểm mới trong chính sách Thuế và các vấn đề liên quan đến công ty chứng khoán

Ông Nguyễn Việt Hòa hào hứng khi gặp mặt được nhiều đơn vị thành viên của Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán Việt Nam, đặc biệt là các tổ chức chứng khoán – một nhóm bộ phận nằm ngoài nhiều chính sách thuế của Việt Nam. “Trong buổi chiều hôm nay, tôi sẽ chia sẻ thật nhiều thông tin hữu dụng cũng như nhiều vấn đề đang được các doanh nghiệp quan tâm. Tất cả chia sẻ của tôi đều được xây dựng thông qua trải nghiệm làm việc nhiều năm với nhiều lĩnh vực khác nhau”.

Về nội dung thuyết trình, ông Hòa chia phần diễn thuyết làm 3 phần: Mở đầu, ông Hòa khái quát về Cập nhật về kinh tế vĩ mô và thuế hiện hành tại Việt Nam hiện nay. Thứ hai, Một số điểm mới của Chính phủ, Nhà nước trong hành động sửa đổi thuế nhằm trình Quốc hội vào thời gian sắp tới. Và cuối cùng là Những vấn đề về thuế mà các công ty, doanh nghiệp đang vướng mắc cũng như phần trao đổi, thảo luận cùng các đơn vị thành viên tại VASB.

Ông Nguyễn Việt Hòa – Phó phòng Thanh tra, Tổng Cục Thuế

Bối cảnh thuế Việt Nam trong những năm về trước

Theo đánh giá của ông Hòa, từ đầu năm đến nay, kinh tế vĩ mô trên toàn thế giới cũng như Việt Nam có nhiều sự kiện nóng làm ảnh hưởng ít nhiều tới diễn biến chính trị toàn cầu và nền kinh tế lục địa. Cụ thể, tại châu Âu, chiến tranh giữa Ukraine và Nga; tại Trung Đông, nhiều vấn đề phát sinh giữa hai bên Israel và Hamas khiến nền kinh tế gặp nhiều trở ngại và thách thức mới. Ngược dòng về 2023, thị trường xuất nhập khẩu cũng như GDP của Việt Nam đã trải qua thời kỳ tăng trưởng không như kỳ vọng.

“Các vấn đề về chính sách pháp lý, về bất động sản mới được đưa ra cũng đang khiến thị trường địa ốc đóng băng. Sự xuất hiện của “bong bóng” bất động sản chắc chắn xuất phát từ lỗ hổng pháp lý. Về mảng điện lực, Việt Nam đang khó khăn trong việc xuất nhập khẩu điện mặc dù sản xuất điện trong nước còn dư thừa; thực tế, nguyên nhân sâu xa do nhiều dự án hoàn thành không đáp ứng được kỳ vọng và tiêu chuẩn đề ra dẫn tới tình trạng nêu trên”, ông Hòa chia sẻ thêm.

Chính vì vậy, Chính phủ và các ban ngành liên quan tích cực đóng góp, sửa đổi để có những chính sách phù hợp nhằm trình lên Quốc hội thông qua; qua đó, kịp thời tháo gỡ nhiều nút thắt, đồng thời thúc đẩy phát triển nền kinh tế thông qua công cụ thuế.

Về tác động tích cực của chính sách thuế, năm 2023, Việt Nam đã giảm thuế đất gia tăng 2.000 tỷ đồng; thuế bảo vệ môi trường là 38.000 tỷ đồng; thuế phí trước bạ 20.000 tỷ đồng; tiền dùng đất miễn giảm 110.000 tỷ đồng. Ngoài ra, tính hết 4 tháng đầu năm 2024, riêng Hà Nội, gần 40% hạch toán thu thuế của cả năm 2024.

Kinh tế và các chính sách hỗ trợ

“Một bước ngoặt lớn trong nền kinh tế là sự xuất hiện của đại dịch Covid-19 khi trước đó, người nộp thuế cần đến các chi cục thuế để làm việc. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của Covid-19, cơ quan quản lý bắt buộc phải “chuyển mình”, trở nên “số hóa” để đáp ứng được nhu cầu kiểm tra doanh nghiệp cũng như truy thu thuế” ông Hòa kể thêm.

“Về hành động số hóa, chúng tôi gặt được nhiều thành tựu nhất định trong năm 2023, đặc biệt trong công tác hóa đơn điện tử. Trước đây, hóa đơn chứng từ khiến nhiều người dân, hộ kinh doanh hay doanh nghiệp gặp rất nhiều bất lợi, khó khăn cũng như khả năng quản lý chứng từ của các cơ quan quản lý. Trong quý 1 năm 2023, Tổng Cục Thuế quyết liệt triển khai việc áp dụng hóa đơn tính tiền xuất trực tiếp tại quầy; cụ thể, toàn bộ dữ liệu xuất trên máy sẽ được chuyển về kho dữ liệu về Tổng Cục Thuế. Ngoài ra, việc chuyển đổi chứng từ hoàn thuế điện tử giúp người lao động thuận tiện trong việc di chuyển”, ông Hòa hào hứng chia sẻ.

Số hóa và quản lý trong lĩnh vực Thuế

Những thay đổi trong thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)

“Trước dự thảo thuế sửa đổi, các dịch vụ cung cấp cho khách hàng tại nước ngoài được coi là một loại mặt hàng áp dụng chính sách thuế 0%. Tuy nhiên, theo dự thảo mới, quy định về dịch vụ xuất khẩu hưởng chính sách thuế 0% được liệt kê cụ thể, bao gồm: Dịch vụ cho thuê vận tải, dịch vụ vận tải quốc tế, dịch vụ hàng không và dịch vụ cung ứng trực tiếp cho vận tải quốc tế. Mặc dù nghe tưởng chừng đơn giản nhưng những dịch vụ nào không được liệt kê sẽ không được áp dụng thuế suất 0%”, ông Hòa chia sẻ về dự thảo mới về thuế giá trị gia tăng, về loại hình xuất khẩu dịch vụ. Tương tự, các dịch vụ như Netflix, Spotify hay Youtube,.. sẽ không được hưởng 0% thuế suất.

Một chú ý khác trong dự thảo thay đổi về thuế, đó là đường và các sản phẩm sản xuất từ đường sẽ bị đánh thuế từ 5% lên 10% trong năm nay; lấy ví dụ: Ảnh hưởng trực tiếp thuế suất này có thể kể đến Đường Quảng Ngãi (QNS) – đơn vị chuyên sản xuất đường và các sản phẩm từ đường như thương hiệu Vinasoy.

“Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải bán sản phẩm với giá thấp hơn để bù đắp cho phần tăng thêm về thuế hoặc người tiêu dùng sẽ phải bỏ thêm tiền để bù đắp phần thuế tăng thêm”, ông Hòa nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, đại diện từ Tổng Cục Thuế còn cho biết 7 thay đổi khác trong dự thảo sửa đổi Luật thuế Giá trị gia tăng, bao gồm:

1. Hoàn thuế: Luật Luật hoá quy định hoàn thuế dự án đầu tư mở rộng; Bỏ hoàn thuế khi hợp nhất, sáp nhập, chia, tách, chuyển đổi và Bổ sung trường hợp hoàn thuế với doanh nghiệp sản xuất hàng chịu thuế 5%.
2. Thanh toán: Ngưỡng thanh toán không dùng tiền mặt giảm xuống còn 5 triệu
3. Ngưỡng chịu thuế: Hộ, cá nhân kinh doanh được tăng ngưỡng chịu thuế từ 100 triệu đồng/năm lên 150 triệu đồng/năm.
4. Chuyển nhượng dự án: Chuyển nhượng dự án đầu tư được đề xuất thuộc đối tượng chịu thuế.
5. Hồ sơ hàng xuất khẩu: Bổ sung điều kiện với hàng hoá xuất khẩu 0% phải có thêm phiếu đóng gói, vận đơn, chứng từ bảo hiểm hàng hoá.
6. Hóa đơn bỏ “sót”: Đề xuất quy định rõ được kê khai vào kỳ phát hiện “sót” và Không áp dụng với “sai”.
7. Thay đổi thuế suất: Dịch vụ bưu chính, viễn thông, internet chịu thuế; Bỏ nhóm “sản phẩm tươi sống” (5%) và Bỏ sản phẩm “lâm sản” ra khỏi nhóm không chịu thuế (chỉ rừng trồng được áp dụng).

Nối tiếp hội thảo, ông Hòa còn chia sẻ về “Cập nhật các lưu ý và xử lý quan trọng về giao dịch liên kết theo quy định hiện hành” với nhiều nội dung quan trọng như: Ngân hàng thương mại là bên liên kết; Hướng dẫn kê khai điều chỉnh và giao dịch liên kết và chi phí lãi vay được trừ; Giao dịch với cá nhân điều hành kiểm soát là giao dịch liên kết; Không phát sinh giao dịch liên kết vẫn bắc buộc tuân thủ theo nguyên tắc giá thị trường; Đối tượng áp dụng của Nghị định số 132/2020/NĐ-CP sẽ bị không chế chi phí lãi vay được trừ theo EBITDA; Hồ sơ toàn cầu là bắt buộc và Báo cáo lợi nhuận liên quốc gia cần xem xét điều ước quốc tế và Chuyển tiếp chi phí lãi vay trong trường hợp EBITDA âm.

Phần trao đổi với các CTCK thành viên tại VASB còn có sự xuất hiện của bà Chu Thị Lan Phương – Giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán & Tư vấn RSM Việt Nam

Hội thảo khép lại với sự trao đổi sôi nổi, tích cực từ phía các đơn vị thành viên tại Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán (VASB) với ông Nguyễn Việt Hòa và bà bà Chu Thị Lan Phương – Giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán & Tư vấn RSM Việt Nam cũng như nhiều đại diện khác, mở ra “cánh cửa” về tinh thần sẵn sàng đưa nâng cao hiệu quả thực hành ESG cũng như đóng góp giá trị tích cực vào dự án ESG Score do VASB khởi xướng.