Trong khi các cảng lớn trên thế giới từ chối tàu chở dầu của Nga và Iran do lệnh trừng phạt của Mỹ, các cảng tư nhân của Trung Quốc lại trở thành “thiên đường” mới cho dầu thô giá rẻ. Hàng triệu thùng dầu vẫn đang được dỡ hàng mỗi tuần, giúp Trung Quốc hưởng lợi lớn từ nguồn cung này.
 |
Giá dầu vượt 77 USD/thùng: Tín hiệu tích cực hay ngắn hạn? |
|
Hai “gã khổng lồ” phương Đông đốt nóng thị trường, giá dầu thô Trung Đông tăng mạnh |
Sau khi Mỹ công bố danh sách các tàu chở dầu bị trừng phạt của Nga và Iran, nhiều cảng lớn trên thế giới, bao gồm cả các cảng chính của Trung Quốc, đã từ chối tiếp nhận những tàu này. Tuy nhiên, các cảng tư nhân tại Trung Quốc đã nhanh chóng trở thành điểm trung chuyển quan trọng, mở ra cơ hội lớn cho Nga và Iran tiếp tục xuất khẩu dầu thô.
Theo dữ liệu từ nền tảng theo dõi hàng hóa Kpler, các cảng Dongying, Yangshan và Huệ Châu đã tiếp nhận số lượng lớn dầu thô từ các tàu bị trừng phạt, cho thấy chiến lược linh hoạt của Trung Quốc trong việc đảm bảo nguồn cung năng lượng giá rẻ.
 |
Cảng Dongying – Điểm đến quan trọng cho dầu thô Nga
Cảng Dongying, nằm ở tỉnh Sơn Đông, đã trở thành trung tâm tiếp nhận dầu thô ESPO của Nga. Theo báo cáo, tàu Si He, bị Mỹ trừng phạt vào ngày 10/1, đã dỡ hơn 744.000 thùng dầu thô Nga tại đây vào tuần trước. Đây là một phần trong chiến lược của Trung Quốc nhằm tiếp tục tiếp cận nguồn dầu giá rẻ từ Nga bất chấp áp lực từ Mỹ.
Bên cạnh đó, các nhà giao dịch cho biết nhà máy lọc dầu tư nhân tại Trung Quốc đang tận dụng tối đa các cảng nhỏ hơn như Dongying để tiếp tục nhập khẩu dầu thô, đồng thời bảo vệ các công ty hậu cần lớn tránh khỏi sự giám sát của phương Tây.
Cảng Yangshan và Huệ Châu: Các điểm nóng nhập khẩu dầu thô
Cảng Yangshan, nằm ở phía nam Thượng Hải, cũng trở thành một điểm trung chuyển quan trọng cho dầu thô Nga. Theo dữ liệu từ Kpler, kể từ ngày 10/1, ít nhất hai tàu chở dầu bị trừng phạt đã dỡ hàng hơn 1,2 triệu thùng dầu Sokol từ Viễn Đông Nga tại cảng này. Một tàu thứ ba dự kiến sẽ cập bến trong tuần này.
Đáng chú ý, tàu Yuri Senkevich, thuộc sở hữu của Sovcomflot, công ty vận tải dầu lớn nhất của Nga, đã dỡ gần 700.000 thùng dầu tại Yangshan vào ngày 28/1, sau khi khởi hành từ Sakhalin 1 vào ngày 20/1.
Tại miền nam Trung Quốc, cảng Huệ Châu cũng đang trở thành trung tâm tiếp nhận dầu Iran. Vào cuối tháng 1, gần 1 triệu thùng dầu thô của Iran đã được dỡ tại cảng này từ tàu Suezmax Nichola, sau khi nhận hàng từ tàu Salina của Iran.
Bất chấp các lệnh trừng phạt, Trung Quốc vẫn là quốc gia nhập khẩu dầu thô lớn nhất từ Nga và Iran. Theo dữ liệu, dầu thô từ hai quốc gia này chiếm một phần tư tổng lượng nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc trong năm 2024. Việc các cảng tư nhân tiếp nhận tàu bị trừng phạt giúp Trung Quốc có được nguồn cung dầu giá rẻ, giảm chi phí nhập khẩu năng lượng.
Theo các chuyên gia, dù các lệnh trừng phạt của Mỹ có gây khó khăn cho các giao dịch trực tiếp, nhưng Trung Quốc vẫn có nhiều cách để đảm bảo nguồn cung, bao gồm các thỏa thuận thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ hoặc thông qua bên thứ ba.
Các nhà giao dịch cho biết cảng Dongying hiện do Baogang International nắm giữ, một công ty tư nhân có thể tiếp nhận tàu chở dầu bị trừng phạt mà không chịu áp lực từ chính phủ Trung Quốc. Điều này giúp các công ty Nga và Iran giảm chi phí chuyển dầu giữa các tàu, thường được sử dụng để che giấu nguồn gốc dầu thô trước khi bán ra thị trường.
Các chiến thuật phổ biến để lách lệnh trừng phạt bao gồm:
Chuyển dầu từ tàu này sang tàu khác trên biển để làm mờ nguồn gốc hàng hóa.
Thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ để tránh hệ thống tài chính quốc tế do Mỹ kiểm soát.
Sử dụng mạng lưới trung gian thông qua các cảng nhỏ hơn, giảm sự giám sát từ phương Tây.
Triển vọng thị trường dầu thô Nga và Iran
Mặc dù đối mặt với các lệnh trừng phạt, Nga và Iran vẫn tìm thấy “thiên đường” mới tại Trung Quốc, nơi sẵn sàng tiếp nhận dầu giá rẻ. Các nhà phân tích dự đoán rằng việc nhập khẩu dầu từ Nga và Iran sẽ tiếp tục tăng trong năm 2025, khi Trung Quốc tận dụng nguồn cung dồi dào để giảm chi phí sản xuất và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Tuy nhiên, sự gia tăng giám sát từ Mỹ có thể khiến một số ngân hàng và công ty bảo hiểm Trung Quốc thận trọng hơn trong việc tham gia giao dịch với dầu Nga và Iran. Điều này có thể làm chậm tốc độ nhập khẩu nhưng khó có thể ngăn chặn hoàn toàn dòng chảy dầu thô giữa các nước này.