Ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch Tập đoàn Lộc Trời, đã xây dựng một doanh nghiệp nông nghiệp hàng đầu từ con số không. Tuy nhiên, hiện tại, Lộc Trời đang đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm suy giảm lợi nhuận và nợ tăng cao.
Những bước đi đầu tiên
Chân dung ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch Công ty CP Tập đoàn Lộc Trời là một hành trình đầy cảm hứng với nhiều cột mốc quan trọng. Bắt đầu sự nghiệp từ một công ty nhỏ trong ngành bảo vệ thực vật, ông đã biến Lộc Trời thành một tập đoàn nông nghiệp hàng đầu. Tuy vậy, thời gian gần đây khó khăn bắt đầu ập đến với doanh nghiệp ông đang dẫn dắt.
 |
| Chân dung Chủ tịch Huỳnh Văn Thòn: Từ thành công đến khủng hoảng. |
Ông Huỳnh Văn Thòn sinh năm 1959 tại An Giang. Ông theo học tại Đại học Cần Thơ và tốt nghiệp vào năm 1983. Từ năm 1988, ông Huỳnh Văn Thòn đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong ngành nông nghiệp tỉnh An Giang. Ông bắt đầu với vai trò phụ trách phòng Kế hoạch tại Sở Nông nghiệp tỉnh, đồng thời là trợ lý cho Phó Chủ tịch tỉnh và Giám đốc Sở Nông nghiệp. Trong giai đoạn này, ông đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu về quản lý và điều hành trong lĩnh vực nông nghiệp, một nền tảng vững chắc cho những bước đi sau này của ông.
Đặc biệt, việc kiêm nhiệm vai trò Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh An Giang đã giúp ông tiếp cận trực tiếp với các vấn đề về bảo vệ thực vật, một lĩnh vực cốt lõi cho sự phát triển sau này của Lộc Trời.
Năm 1995, ông Huỳnh Văn Thòn giữ chức Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp tỉnh An Giang và đồng thời là Giám đốc Công ty Dịch vụ Bảo vệ Thực vật An Giang (tiền thân của Tập đoàn Lộc Trời). Đây là bước ngoặt trong sự nghiệp của ông.
Đến năm 2015, Lộc Trời chính thức đổi tên từ Công ty Bảo vệ Thực vật An Giang thành Công ty CP Tập đoàn Lộc Trời, đánh dấu bước ngoặt trong chiến lược phát triển đa ngành.
Ngày 1/1/2004 đánh dấu cột mốc quan trọng khi ông Huỳnh Văn Thòn chính thức đảm nhận vai trò Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Công ty CP Tập đoàn Lộc Trời. Với tầm nhìn chiến lược và khát vọng đưa nông sản Việt Nam vươn ra thế giới, ông Thòn đã dẫn dắt Lộc Trời từ một công ty nhỏ chuyên về bảo vệ thực vật trở thành một tập đoàn đa ngành, không chỉ sản xuất và cung cấp các sản phẩm bảo vệ thực vật mà còn tham gia vào nhiều lĩnh vực khác như giống cây trồng, phân bón, và dịch vụ thu hoạch.
Khó khăn ập đến
Một trong những thành tựu nổi bật của Lộc Trời là việc đưa sản phẩm gạo Việt Nam ra thị trường quốc tế. Năm 2017, lần đầu tiên gạo của Lộc Trời được xuất khẩu sang châu Âu, đánh dấu một bước tiến lớn trong việc khẳng định vị thế của gạo Việt trên thị trường thế giới. Sự thành công này không chỉ góp phần tăng trưởng doanh thu mà còn nâng tầm thương hiệu nông sản Việt Nam.
Lộc Trời cũng đạt được nhiều giải thưởng danh giá, từ giải thưởng cho mô hình hợp tác nông dân đến các chứng nhận về nông nghiệp bền vững. Tập đoàn luôn hướng đến việc xây dựng một hệ sinh thái nông nghiệp bền vững và gắn kết với nông dân, giúp họ cải thiện năng suất và chất lượng sản phẩm.
Trong giai đoạn 2014 – 2022, kết quả kinh doanh của Lộc Trời tương đối khả quan với doanh dao động từ 7.700 đến hơn 11.000 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt từ 300 đến 500 tỷ đồng mỗi năm.
Tuy nhiên, kết quả kinh doanh của Lộc Trời bắt đầu sa sút từ năm 2023, dù lên đỉnh doanh thu với hơn 16.088 tỷ đồng, tuy nhiên lợi nhuận mà Lộc Trời đạt được lại ở mức thấp kỷ lục, chỉ vỏn vẹn hơn 16 tỷ đồng.
Một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận của Lộc Trời là việc chấm dứt hợp tác với Syngenta – đối tác chiến lược lâu năm trong lĩnh vực thuốc bảo vệ thực vật. Syngenta sau đó đã hợp tác với đối thủ cạnh tranh của Lộc Trời là Công ty CP Khử trùng Việt Nam (VFG), giúp VFG tăng trưởng vượt bậc cả về doanh thu và lợi nhuận.
Về quy mô tài sản, từ năm 2019 trở đi, tổng tài sản của Lộc Trời tăng mạnh, vượt 11.000 tỷ đồng vào năm 2023 và ghi nhận mức 11.900 tỷ đồng vào cuối quý I/2024. Tuy nhiên, nợ phải trả của công ty cũng tăng cao, chiếm 75% tổng tài sản, với tổng nợ vay 6.327 tỷ đồng. Các khoản vay này chủ yếu từ các ngân hàng trong và ngoài nước, với lãi suất từ 4,5% đến 10%/năm, gần như đều là vay tín chấp và có thời gian đáo hạn trong năm nay.
Sai lầm trong việc lựa chọn người điều hành
Tại một sự kiện vào tối 6/10 ở TP Cần Thơ, ông Huỳnh Văn Thòn thẳng thắn thừa nhận sai lầm trong việc lựa chọn người điều hành, khiến doanh nghiệp rơi vào tình thế cực kỳ nguy hiểm.
Lời chia sẻ của ông Thòn diễn ra trong bối cảnh Lộc Trời vừa công bố công văn cáo buộc cựu Tổng Giám đốc Nguyễn Duy Thuận về hành vi gian dối và gây thất thoát tài sản nghiêm trọng cho công ty. “Trong một trận chiến mà nội gián đã xâm nhập sâu, chúng tôi đã trao quyền cho người khác, nhưng người này đã dẫn doanh nghiệp vào bẫy phục kích của kẻ thù,” ông Thòn chia sẻ đầy cay đắng.
Ông cũng cho biết, doanh nghiệp đã phải đối mặt với “một kịch bản tinh vi”, khiến kết quả kinh doanh sụt giảm nhanh chóng. “Trong 30 năm, Lộc Trời chưa bao giờ sai sót hay thua lỗ, nhưng giờ đây chúng tôi phải gánh chịu thua lỗ nặng nề,” ông nhấn mạnh.
Đứng trước tình hình khủng hoảng này, ông Thòn đã phải đối mặt với câu hỏi liệu có nên tiếp tục lãnh đạo công ty. Ông chia sẻ, “Tôi đang cân nhắc dừng lại, nhưng không phải để nghỉ ngơi, mà chỉ để tránh tổn thương thêm. Tuy nhiên, nếu tiếp tục, tôi sẽ phải đối mặt với rủi ro về sức khỏe và tâm lý, thậm chí là nguy cơ tù tội.”
Dù vậy, ông Thòn đã quyết định không bỏ cuộc. “Khi đã gặp phục kích, người chỉ huy phải quên đi mạng sống của mình, dám hy sinh để thay đổi tình huống,” ông khẳng định. Theo ông, việc dừng lại có thể dẫn đến nguy cơ những người khác sẽ “thổi phồng công ty để bán đi”.
Cuối cùng, ông Thòn cam kết sẽ cùng đội ngũ lãnh đạo đưa Lộc Trời quay trở lại năng lực cốt lõi, xây dựng nền tảng sản xuất kinh doanh bền vững và làm chỗ dựa cho nông dân. “Để giữ gìn Lộc Trời, tôi sẵn sàng hy sinh tất cả,” ông kiên quyết.