Dòng vốn ETF đã bán ròng tại thị trường chứng khoán Việt Nam trong suốt 11 tháng liên tiếp, với giá trị rút ròng lên tới hơn 20.500 tỷ đồng từ đầu năm 2024. Khối ngoại tiếp tục bán ròng mạnh, góp phần làm gia tăng áp lực lên thị trường trong bối cảnh khó khăn chung của kinh tế toàn cầu. Thông tư 68 được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện dòng vốn trong thời gian tới.
Theo báo cáo cập nhật ngày 4/10 của SSI Research, từ đầu năm 2024 đến nay, dòng vốn ETF đã rút khỏi thị trường chứng khoán Việt Nam hơn 20.500 tỷ đồng. Đây là mức rút vốn lớn, chủ yếu đến từ các quỹ ETF ngoại. Trong đó, Fubon Vietnam ETF là quỹ bị rút vốn mạnh nhất với gần 5.200 tỷ đồng, theo sau là FTSE Vietnam ETF với hơn 1.300 tỷ đồng.
Đối với các quỹ ETF nội, sự phân hóa diễn ra rõ rệt. Trong đó, DCVFM VNDiamond ETF dẫn đầu danh sách quỹ bị rút vốn mạnh nhất, với giá trị rút ròng lên đến gần 8.400 tỷ đồng. Tiếp theo là SSIAM VNFinLead ETF và DCVFM VN30 ETF, lần lượt bị rút 2.000 tỷ đồng và 1.800 tỷ đồng. Tuy nhiên, có một số quỹ ETF nội vẫn thu hút được dòng vốn, đáng chú ý là KIM Growth VN30 ETF với giá trị hút ròng hơn 900 tỷ đồng và DCVFM VNMidcap ETF thu hút 129 tỷ đồng từ đầu năm.
 |
Xu hướng rút vốn ETF đã kéo dài suốt 11 tháng liên tiếp, bắt đầu từ tháng 11/2023, tạo ra áp lực lớn lên thị trường chứng khoán Việt Nam. Điều này là một trong những nguyên nhân chính khiến khối ngoại bán ròng mạnh mẽ trên sàn HoSE. Từ đầu năm đến nay, khối ngoại đã bán ròng tổng cộng hơn 65.000 tỷ đồng trên HoSE trong 8 tháng liên tiếp.
Dù vậy, sau khi đợt bán ròng đạt đỉnh vào tháng 5-6, đà bán ra của khối ngoại đã có dấu hiệu giảm nhiệt. Giá trị bán ròng giảm dần và hiện đang có dấu hiệu đảo chiều trong những ngày đầu tháng 10. Sự thay đổi này có thể đến từ Thông tư 68/2024/TT-BTC, có hiệu lực từ ngày 2/11, cho phép các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài được đặt lệnh mua cổ phiếu mà không cần có đủ tiền ngay lập tức (prefunding). Thông tư này được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam tiến gần hơn đến việc nâng hạng thị trường, tạo động lực thu hút thêm dòng vốn ngoại.
Ngoài ra, chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và Mỹ đã thu hẹp, áp lực về tỷ giá USD/VND cũng giảm bớt sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất 0,5 điểm cơ bản trong cuộc họp tháng 9. Dragon Capital nhận định, những yếu tố này sẽ giúp ổn định lãi suất huy động và cho vay tại Việt Nam, đồng thời hỗ trợ sự ổn định của thị trường tài chính.
Song song đó, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) cũng đã công bố các chính sách kích thích kinh tế quy mô lớn nhất từ sau đại dịch Covid-19. Chứng khoán Agriseco kỳ vọng các quốc gia khác trong khu vực bao gồm Việt Nam có thể tiếp tục duy trì và tăng cường các chính sách nới lỏng tiền tệ, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Theo nhận định của Chứng khoán ACBS, trong dài hạn, việc Việt Nam được nâng hạng lên Thị trường Mới nổi Thứ cấp của FTSE có thể diễn ra sớm nhất vào kỳ đánh giá tháng 3/2025. Sau khi nâng hạng chính thức có hiệu lực, các quỹ ETF sẽ bắt đầu mua cổ phiếu Việt Nam, dự kiến mang lại lượng lớn dòng vốn đầu tư.
Việc nâng hạng lên Thị trường Mới nổi sẽ là cột mốc quan trọng giúp thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp cận với nhà đầu tư quốc tế. ACBS ước tính rằng, cổ phiếu Việt Nam sẽ chiếm khoảng 0,7-0,9% trong danh mục Thị trường Mới nổi Thứ cấp của FTSE, với dòng vốn đầu tư dự kiến từ 500-600 triệu USD từ các quỹ ETF mô phỏng chỉ số. Điều này sẽ thúc đẩy dòng vốn đầu tư từ các quỹ chủ động vào thị trường Việt Nam.
Trước đó, vào tháng 6/2024, tập đoàn quản lý quỹ lớn nhất thế giới BlackRock thông báo giải thể quỹ iShares MSCI Frontier and Select EM ETF vào ngày 31/3/2025. Quỹ này chuyên đầu tư vào các thị trường cận biên và mới nổi với tổng NAV hơn 400 triệu USD, trong đó cổ phiếu Việt Nam chiếm khoảng 120 triệu USD. Dù giá trị rút vốn không quá lớn, nhưng điều này cho thấy các thị trường cận biên đang dần mất sức hút đối với các nhà đầu tư quốc tế.
Trong dài hạn, nếu thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên Thị trường Mới nổi Tiên tiến của MSCI và FTSE, dòng vốn đầu tư có thể đổ vào mạnh mẽ hơn. Ước tính của Ngân hàng Thế giới cho thấy, nếu được nâng hạng, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể thu hút thêm khoảng 25 tỷ USD vốn đầu tư vào năm 2030.