“Giải pháp thúc đẩy các doanh nghiệp lên sàn chứng khoán”

Tọa đàm diễn ra tại Tầng 18, Tòa nhà văn phòng Eurowindow, số 2 Tôn Thất Tùng, Hà Nội.

Tọa đàm có sự tham gia của các đại diện Hiệp hội Kinh doanh chứng khoán Việt Nam – VASB, Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam – VSD, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội – HNX, các công ty chứng khoán, kiểm toán… cùng cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Tọa đàm diễn ra trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam thời gian qua đã khẳng định vai trò là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng của nền kinh tế. Thị trường chứng khoán hoạt động hiệu quả đã giúp thị trường vốn trở nên dần cân bằng hơn trong việc bổ sung nguồn vốn trung, dài hạn cho nền kinh tế cũng như các doanh nghiệp niêm yết, đăng ký giao dịch.

Thị trường chứng khoán đang đứng trước những cơ hội lớn, khi kinh tế vĩ mô đang dần ổn định, dư địa cho tăng trưởng rộng mở. Bên cạnh đó, Đảng và Nhà nước chủ trương phát triển thị trường chứng khoán công khai, minh bạch, bền vững.

Tuy nhiên, số doanh nghiệp lên sàn (bao gồm niêm yết và đăng ký giao dịch) trong thời gian qua còn rất hạn chế. Vẫn còn nhiều doanh nghiệp quy mô lớn đứng ngoài sàn bởi nhiều lý do khác nhau. Điều này khiến thị trường chứng khoán không có thêm hàng hóa mới, nhà đầu tư không có thêm lựa chọn để đầu tư.

Bên cạnh nguyên nhân khách quan là khó khăn của kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước, còn xuất phát từ nguyên nhân chủ quan từ phía các doanh nghiệp và các thành viên tham gia thị trường…

Hiện tại, với nền tảng kinh tế vĩ mô đang chuyển biến tích cực cùng với chủ trương của Chính phủ về xây dựng, phát triển thị trường chứng khoán hoạt động ổn định, minh bạch, bền vững, thị trường chứng khoán Việt Nam được các nhà đầu tư nhận định có nhiều tiềm năng tăng trưởng trong dài hạn.

Để tăng quy mô hàng hóa cho thị trường, tăng sức hấp dẫn cho nhà đầu tư trong và ngoài nước, hướng tới mục tiêu nâng hạng, việc khuyến khích thu hút doanh nghiệp lên sàn chứng khoán tập trung trong thời gian tới là rất cần thiết.

Tại buổi tọa đàm, các chuyên gia kinh tế, đại diện chủ thể tham gia thị trường chứng khoán sẽ cùng trao đổi, phân tích nhằm chỉ ra thực trạng, đi vào phân tích rõ các nguyên nhân để từ đó có tham vấn các giải pháp để nâng cao chất lượng của thị trường chứng khoán từ đó thu hút doanh nghiệp lên sàn.

Buổi tọa đàm sẽ được tường thuật trực tiếp từ 9h đến 11h trên Tạp chí điện tử Kinh tế Chứng khoán Việt Nam – Kinhtechungkhoan.vn

Ông Nguyễn Viết Việt – Tổng biên tập Tạp chí điện tử Kinh tế Chứng khoán Việt Nam.

9h15 – Ông Nguyễn Viết Việt – Tổng biên tập Tạp chí điện tử Kinh tế Chứng khoán Việt Nam phát biểu khai mạc Tọa đàm “Giải pháp thúc đẩy các doanh nghiệp lên sàn chứng khoán” sáng 19/7:

– Tạp chí điện tử Kinh tế Chứng khoán Việt Nam là cơ quan truyền thông của Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán Việt Nam. Tiền thân là Thời báo Chứng khoán Việt Nam đi vào hoạt động từ năm 2012, đến nay Tạp chí điện tử Kinh tế Chứng khoán Việt Nam luôn bám sát tôn chỉ mục đích, tuyên truyền phổ biến chính sách về chứng khoán và thị trường chứng khoán. Tạp chí đã có nhiều bài viết phản ánh hoạt động, diễn biến thị trường; cổ vũ, động viên các doanh nghiệp, các nhà đầu tư tham gia thị trường chứng khoán. Thông tin về hoạt động sản xuất kinh doanh và báo cáo tài chính công khai của các doanh nghiệp, góp phần làm lành mạnh và minh bạch thị trường chứng khoán.

Với chức năng là cơ quan truyền thông chuyên sâu về thị trường chứng khoán, thời gian qua Tạp chí điện tử Kinh tế chứng khoán Việt Nam có nhiều tuyến bài, chuyên đề tích cực đề xuất những giải pháp để thị trường chứng khoán phát triển ổn định bền vững, thực sự trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế.

Hôm nay, được sự đồng ý và phối hợp của cơ quan chủ quản là Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán Việt Nam – VASB, Ban biên tập Tạp chí tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề “Giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp lên sàn chứng khoán”.

Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng nhằm tìm ra các giải pháp để gia tăng hàng hóa có chất lượng cho thị trường, giúp nhà đầu tư đa dạng lựa chọn đầu tư, giúp doanh nghiệp có thêm kênh huy động vốn quan trọng, hiệu quả, góp phần nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.

Tại cuộc tọa đàm với chủ đề “Giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp lên sàn chứng khoán” do Tạp chí điện tử Kinh tế chứng khoán Việt Nam tổ chức hôm nay, các diễn giả đến từ cơ quan quản lý, hiệp hội nghề nghiệp, các công ty chứng khoán, công ty kiểm toán, các doanh nghiệp sẽ cùng ngồi lại, trao đổi những vấn đề xoay quanh để nhận diện bức tranh doanh nghiệp trên sàn chứng khoán hiện nay, phân tích nguyên nhân số lượng doanh nghiệp mới lên sàn còn hạn chế trong thời gian gần đây. Từ đó đề xuất các giải pháp, cách thức để doanh nghiệp có thể lên giao dịch thành công trên thị trường.

Buổi tọa đàm sẽ được chia làm 2 phiên thảo luận, trong đó phiên 1 sẽ tập trung thảo luận về Thực trạng và giải pháp để thúc đẩy các doanh nghiệp lên sàn trong giai đoạn hiện nay. Tới phiên thứ 2, các diễn giả sẽ tiếp tục thảo luận về Doanh nghiệp cần có sự chuẩn bị như thế nào để có thể thực hiện niêm yết, đăng ký giao dịch thành công trên sàn chứng khoán.

Với những chủ đề thiết thực đối với nhiều doanh nghiệp, nhà đầu tư quan tâm như trên, Tạp chí hi vọng buổi tọa đàm hôm nay sẽ thu hút được sự quan tâm của dư luận, cộng đồng nhà đầu tư!

Ông Phan Quốc Huỳnh, Phó Chủ tịch thường trực VASB.

9h30 – Ông Phan Quốc Huỳnh, Phó Chủ tịch thường trực VASB, Chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán SBS:

– Buổi tọa đàm là cơ hội để chúng ta nhìn lại giai đoạn phát triển của thị trường chứng khoán trong thời gian qua, một giai đoạn thăng trầm với nhiều cung bậc cảm xúc.

Từ năm 2021 đến nay, tình hình kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng biến động dữ dội với nhiều sự kiện lớn nảy sinh, gây tác động đến hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Bức tranh thị trường bộc lộ nhiều mảng sáng, tối đan xen. Mà tôi cho rằng, mảng tối dường như chiếm ưu thế.

Trong bối cảnh đó, thực tế sau 6 tháng đầu năm, số lượng doanh nghiệp mới niêm yết, đăng ký giao dịch trên sàn chỉ “đếm trên đầu ngón tay”, rất hạn chế chỉ với một vài doanh nghiệp. Nguyên nhân sâu xa đến từ cả sự chủ quan, lẫn khách quan.

Vậy, “bốc thuốc” thế nào cho đúng, cho trúng là vấn đề mà buổi tọa đàm hướng đến hôm nay.

Về nguyên nhân, tôi cho rằng trong 3 năm trở lại đây, nền kinh tế Việt Nam đối diện với nhiều thách thức, từ dịch bệnh cho đến chiến tranh, suy thoái toàn cầu. Thị trường chứng khoán hay bất cứ thị trường nào cũng sẽ vận hành theo đúng quy luật của nó, nếu muốn phát triển một cách lâu dài, bền vững, thì sự “thanh lọc” là khó tránh khỏi.

Chúng ta phải loại bỏ đi những gam màu “buồn”, mà ở đây, là những vấn đề đáng tiếc đã xảy ra trên thị trường, gần như ai cũng đã biết nên tôi không nhắc lại nữa.

Bên cạnh đó, với một thị trường chứng khoán non trẻ hơn 20 năm tuổi, chúng ta phải chấp nhận có những bước đi “chập chững” trước khi hoàn thiện bản thân, tìm đến sự bứt phá dài hơi…

Bản thân tôi, là một người theo dõi và tham gia thị trường chứng khoán từ nhiều năm trước. Tôi quan niệm thị trường chứng khoán là “chợ”, có người mua và có người bán, và cũng có người “tử tế” lẫn người “không tử tế”.

Sau thời gian vừa rồi, những câu chuyện xử lý sai phạm xảy ra cho thấy quyết tâm của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ Tài chính trong việc thực hiện quyết liệt các biện pháp thúc đẩy sự minh bạch, lành mạnh của thị trường chứng khoán, để đây thực sự là kênh huy động vốn hiệu quả, là nơi để doanh nghiệp gọi vốn và phát triển lâu dài, bền vững.

Các sự kiện “thanh lọc” có thể sẽ tiếp diễn, và chúng ta sẵn sàng chấp nhận quá trình phẫu thuật để sàng lọc, tinh chỉnh thị trường chứng khoán Việt Nam.

Hiện, thanh khoản thị trường chứng khoán còn thấp, là hệ quả sau thời kỳ dịch bệnh, suy thoái thẩm thấp vào nền kinh tế. Ngoài ra, Việt Nam là nền kinh tế hội nhập rất sâu, rộng với nền kinh tế thế giới, vì vậy khi các quốc gia lớn như Anh, Mỹ… xảy ra tình trạng lạm phát lên đến 10% thì chúng ta cũng không thể đứng ngoài vòng xoáy.

Tuy nhiên, trước những nỗ lực của Chính phủ, thời gian vừa qua, nhờ các chính sách tài khoá kịp thời, hiệu quả nên chúng ta đã cơ bản kiểm soát được lạm phát, tỷ giá hối đoái duy trì ở mức cân bằng.

Chính phủ, Nhà nước cũng thực hiện các biện pháp miễn giảm thuế, phí, bao gồm cả thuế VAT và thực hiện nhiều đợt giảm lãi suất để hỗ trợ tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là điều rất tích cực, bởi doanh nghiệp là đơn vị cung cấp hàng hóa ra “chợ” mà gặp khó khăn, thì thị trường chứng khoán làm sao có thể phát triển được?

Kết quả đã thể hiện khá rõ trên thị trường chứng khoán. Thị trường đang ngày càng hồi phục mạnh mẽ, thanh khoản có phiên lên đến 19.000 tỷ đồng, phản ánh niềm tin của giới đầu tư đang quay trở lại. VN-Index từ vùng thấp chỉ 900 điểm, nay đã vượt qua ngưỡng 1.100 điểm và đang hướng đến mốc 1.200 điểm trong tương lai gần.

Nếu chính sách tiền tệ, tài khoá đi đúng hướng, thị trường sẽ cho chúng ta thấy kết quả tốt đẹp, có thể lên 1300 – 1400 điểm như nhiều nhà quan sát, chuyên gia kinh tế đã dự báo trên truyền thông.

Về câu chuyện thúc đẩy doanh nghiệp đại chúng hóa, niêm yết và đăng ký giao dịch trên thị trường, tôi cho rằng Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các Sở giao dịch đang tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp thuận lợi lên sàn, tạo điều kiện phát triển cho cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư, hướng đến lợi ích chung.

Tuy nhiên, sự trầm lắng về số lượng “tân binh” có nhiều nguyên nhân, đơn cử bản thân doanh nghiệp đang chật vật đối phó với những khó khăn về tài chính để tồn tại. Nhà chưa đủ ăn thì làm sao mang ra chợ bán được? Nên tâm lý này của họ là hoàn toàn dễ hiểu.

Bên cạnh đó, các điều kiện lên sàn đang được kiểm soát chặt chẽ hơn, đòi hỏi chất lượng của doanh nghiệp phải thuộc dạng tốt, với báo cáo tài chính sạch sẽ, có lợi nhuận tối thiểu 1-2 năm. Chung quy, nội tại sức khỏe của doanh nghiệp là nguyên nhân chính khiến tình trạng doanh nghiệp niêm yết trên sàn đang ở mức hạn chế như hiện nay.

Còn về chính sách, quy định thì đang rất rộng mở, hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp khi đăng ký niêm yết lên sàn. Một điểm rất mới hiện nay, đó là các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực chứng khoán đang chủ động xuống từng địa phương để trao đổi, hướng dẫn doanh nghiệp lên sàn, thay vì ngồi một chỗ và chờ doanh nghiệp đến để chọn lọc. Điều đó thể hiện sự quan tâm dành cho kênh dẫn vốn quan trọng hàng đầu hiện nay!

Phiên thảo luận đầu tiên được điều hành bởi ông Phan Quốc Huỳnh, Phó Chủ tịch thường trực VASB.

9h50 – Phiên thảo luận thứ nhất của buổi tọa đàm do ông Phan Quốc Huỳnh, Phó Chủ tịch thường trực VASB điều hành:

MC: Thưa ông Võ Thanh Tuấn, Trưởng phòng đăng ký chứng khoán, VSD, một trong những hoạt động quan trọng trong quá trình niêm yết là hoạt động đăng ký chứng khoán. Ông có thể chia sẻ về những cải tiến trong thời gian tới về hoạt động này giúp thị trường chứng khoán phát triển hơn?

Ông Võ Thanh Tuấn: Theo thông lệ, một doanh nghiệp trước khi lên sàn chứng khoán phải trải qua các bước hoàn thiện hồ sơ. Tôi xin nhắc lại là đầu tiên, các doanh nghiệp phải đăng ký công ty đại chúng với UBCKNN, tiếp đó là đăng ký tại trung tâm lưu ký và cuối cùng là đăng ký giao dịch và đăng ký niêm yết tại sở giao dịch chứng khoán.

Trong đó, việc đăng ký tại trung tâm lưu ký là một khâu quan trọng trong quy trình này và tôi xin chia sẻ một số lưu ý chính đối với các doanh nghiệp như sau: Thực tế, tôi nhận thấy hiện tại nhiều doanh nghiệp cũng như tổ chức phát hành chưa nắm bắt dc các quy định khi đăng ký chứng khoán niêm yết. Các doanh nghiệp trước khi muốn lên sàn nên tìm hiểu trước các quy định.

Trên cơ sở Luật Chứng khoán 2019, Nghị định 155, thông tư 119 của Bộ Tài chính… đều dc xây dựng một cách kịp thời để đảm bảo sự phát triển của thị trường. Vì vậy, VSD luôn lắng nghe ý kiến của các thành tham gia thị trường để đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp cũng như giúp quá trình niêm yết diễn ra thuận lợi hơn.

Thêm nữa, tôi cho rằng các doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ và nắm rõ về các mốc thời gian trong quá trình niêm yết và đăng ký giao dịch trên thị trường. Theo quy định, kể từ ngày UBCKNN xác nhận doanh nghiệp là công ty đại chúng, trong vòng 15 ngày kế tiếp doanh nghiệp phải thực hiện đăng ký tại VSD và 15 ngày tiếp theo phải thực hiện trên sàn UPCoM.

Sau hai năm đăng ký giao dịch trên Upcom, nếu doanh nghiệp đủ điều kiện niêm yết có thể niêm yết trên sàn HNX hoặc HOSE. Đối với công ty đại chúng lần đầu chào bán ra công chúng thành công có thể niêm yết ngay nếu đủ điều kiện. Trên cơ sơ các quy định và thời hạn đăng ký, các doanh nghiệp có thể chuẩn bị lộ trình cho việc niêm yết.

MC: Thưa bà Trần Thị Lan Anh, Trưởng phòng tư vấn – Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam, một thị trường chứng khoán mạnh có phải là một thị trường cần nhiều nguồn cung đủ khỏe hay không?

– Bà Trần Thị Lan Anh: Trước tiên, tôi hiểu nguồn cung ở đây là nguồn hàng hóa trên thị trường chứng khoán, là các doanh nghiệp niêm yết, đăng ký giao dịch. Thực tế, thị trường chứng khoán Việt Nam chưa đa dạng về các loại hàng hóa.

Số lượng nhà đầu tư các năm qua tăng trưởng nhưng lượng hàng hóa lại chưa đủ để cung cấp. Về vấn đề khan hiếm hàng hóa, tôi đồng tình với các nhận định của các chuyên gia trong tọa đàm, nhưng tôi cũng cho rằng quan trọng là bản thân các doanh nghiệp đang chưa nắm rõ về lợi ích, cũng như điều kiện để niêm yết trên sàn.

MC: Bà bình luận thế nào khi hiện nay, có những doanh nghiệp quy mô lớn, nhưng không niêm yết. Ngược lại có những doanh nghiệp, chất lượng tài sản, kết quả kinh doanh không quá hấp dẫn lại chào sàn, nguyên nhân vì sao?

– Bà Trần Thị Lan Anh: Đúng là bản thân một số doanh nghiệp quy mô lớn mà không có nhu cầu niêm yết trên sàn chứng khoán vì khi niêm yết, các doanh nghiệp quy mô lớn đó cảm thấy bị “đánh đồng” với các doanh nghiệp có hoạt động thiếu minh bạch.

Trong nhưng năm vừa qua, có một vài doanh nghiệp đã làm ảnh hưởng tới uy tín của các doanh nghiệp niêm yết chung. Tôi cho rằng, đó là nguyên nhân chính của hiện trạng này.

MC: Thưa ông Nguyễn Trung Đức, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam, hiện tại Hiệp hội đang có bao nhiêu doanh nghiệp đã niêm yết và bao nhiêu doanh nghiệp tiệm cận được việc niêm yết? Trong quá trình phát triển của mình, Hiệp hội có chủ trương gì để hỗ trợ và thúc đẩy các doanh nghiệp thành viên của mình sớm được niêm yết lên sàn chứng khoán?

– Ông Nguyễn Trung Đức: Đến nay, Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam có hơn 65.000 doanh nghiệp thành viên đang hoạt động trong hiệp hội. Trong đó, chiếm trên 1% (hơn 650 doanh nghiệp) là doanh nghiệp đã niêm yết hoặc đang trong giai đoạn tiến hành đăng ký giao dịch trên sàn UPCoM để chuẩn bị niêm yết.

Trên thị trường chứng khoán, phần lớn vốn hóa thị trường, khoảng 85% tổng vốn hóa đang rơi vào một nhóm doanh nghiệp lớn, còn nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ chỉ chiếm số lượng khiêm tốn. Nguyên nhân là vì điều kiện tiên quyết để đại chúng hóa, niêm yết là về vốn điều lệ.

Nhận thức được điều đó, Hiệp hội thời gian qua đặt ra nhiệm vụ trọng tâm là định hướng, hỗ trợ tư vấn pháp lý trong hoạt động kinh doanh cho các doanh nghiệp hội viên, nhằm nâng cao khả năng về vốn, tiệm cận đến việc niêm yết trên thị trường chứng khoán. Đặc biệt sau hai năm Covid-19 bùng phát, gây ảnh hưởng đến sức khỏe doanh nghiệp.

Hiệp hội cũng thường xuyên làm việc cơ quan chính phủ tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh, huy động vốn. Chúng tôi cũng mong muốn làm sao để hỗ trợ doanh nghiệp củng cố nội lực, nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa bán ra ngoài thị trường, gia tăng năng lực cạnh tranh để đạt điều kiện trong tương lai có thể đạt được quy định của UBCKNN trong quá trình niêm yết, đại chúng hóa.

MC: Thưa ông Bùi Đình Như, Chủ tịch HĐQT Công ty Đầu tư và Tái cấu trúc doanh nghiệp Việt Nam, với đặc thù là một đơn vị đầu tư và tái cấu trúc doanh nghiệp, theo ông một doanh nghiệp được niêm yết lên sàn chứng khoán ngoài những thủ tục bắt buộc thì vấn đề nội tại của doanh nghiệp cần phải hướng đến và đạt được là gì?

– Ông Bùi Đình Như: Hơn 15 năm qua, chúng tôi đã hỗ trợ khá nhiều doanh nghiệp ban đầu chưa đủ điều kiện lên sàn chứng khoán có thể thực hiện nguyện vọng của họ. Vì chúng tôi hiểu doanh nghiệp đang thiếu ở đâu, cần bổ sung những gì, từ đó dễ dàng giải quyết những trăn trở của ban lãnh đạo doanh nghiệp khi hướng đến việc đại chúng hóa, niêm yết trên sàn.

Tôi cho rằng, muốn thức đẩy doanh nghiệp lên sàn, đầu tiên là phải truyền thông rộng rãi cho cộng đồng doanh nghiệp, để những “ông chủ” nhận thức rõ ràng được những cơ hội và thách thức khi lên sàn chứng khoán. Tiếp đó, cũng cần nâng cao về tính minh bạch và cho các doanh nghiệp hiểu ý nghĩa của sự lành mạnh, lâu dài và bền vững khi phát triển.

10h35 – Giải lao

Ông Nguyễn Thanh Đoàn (áo trắng) điều phối phiên thảo luận thứ 2

10h50 – Phiên thảo luận thứ hai của buổi tọa đàm do ông Nguyễn Thanh Đoàn, Ủy viên Ban biên tập Tạp chí điện tử Kinh tế Chứng khoán Việt Nam điều hành:

Ông Nguyễn Thanh Đoàn: Kể từ năm 2019 Luật Chứng khoán đã được sửa đổi và có hiệu lực từ năm 2021. Kể từ khi Luật chứng khoán sửa đổi, các tiêu chí liên quan tới việc niêm yết hay đăng kỳ giao dịch đã có những thay đổi như nào, thưa bà Hồ Thị Phương Tú, Giám đốc phòng quản lý niêm yết – HNX?

– Bà Hồ Phương Tú: Sau những lần sửa đổi, điều hành, hoạt động của mảng thị trường niêm yết đã có bước tiến đáng kể. Trong tiêu chí niêm yết, điều kiện bắt buộc là doanh nghiệp phải đi qua thị trường UPCoM, là sự sàng lọc khắt khe hơn trước rất nhiều, và tạo ra sự thay đổi đặc biệt cho thị trường chứng khoán.

Bởi vậy, các doanh nghiệp niêm yết trong thời gian gần đây, họ đều có tối thiểu 2 năm đăng ký giao dịch trên sàn UPCoM. Thứ hai, điều kiện vốn điều lệ cũng được quan tâm đúng mức.

Với quy định ít nhất 30 tỷ đồng vốn tự có, mặc dù chỉ là giá trị tương đối nhỏ, song cũng góp phần tạo dựng lên lượng hàng hóa có chất lượng tốt hơn, đáp ứng các yêu cầu chặt chẽ hơn. Cuối cùng là tiêu chí về năng lực của các Chủ tịch, lãnh đạo của doanh nghiệp khi niêm yết; đồng thời, họ không được vi phạm Luật Chứng khoán trong quá trình điều hành doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Thanh Đoàn: Luật Chứng khoán 2019 hướng tới nâng cao chất lượng hàng hóa trên thị trường chứng khoán. Trong quá trình tiếp nhận hồ sơ của các công ty đại chúng, có trường hợp nào hồ sơ trả lại không và đâu là lý do chính, thưa bà?

– Bà Hồ Phương Tú: Đối với các hồ sơ nộp lên sàn UPCoM, chúng ta phải xác định đây là nơi các doanh nghiệp mong muốn niêm yết phải thông qua. Cũng vì lý do này, trên sàn UPCoM có thể xuất hiện đối tượng là Công ty TNHH, thay vì Công ty Cổ phần như thường lệ.

Tuyệt đại đa số các Công ty TNHH đó thuộc diện công ty nhà nước, đơn vị được cổ phần hóa, có vốn nhà nước… Về bản chất, các doanh nghiệp đó chưa chuyển đổi hẳn sang Công ty Cổ phần, cho nên tên của họ vẫn là TNHH.

Đối với trường hợp doanh nghiệp niêm yết, các doanh nghiệp sẽ có một năm để giao dịch trên UPCoM và nếu ko đủ điều kiện giao dịch đại chúng thì thì sẽ bị loại khỏi sàn UPCoM.

Đối với các doanh nghiệp bị trả lại hồ sơ khi niêm yết, nguyên nhân chính dẫn tới việc hồ sơ bị trả lại là do các doanh nghiệp chưa để đáp ứng đủ các điều kiện niêm yết. Vấn đề thường thấy là tình hình tài chính không đáp ứng, và là nguyên nhân chính dẫn tới việc hồ sơ của các doanh nghiệp bị trả lại. Theo thống kê, có tới 70% số lượng hồ sơ bị trả lại là do không đáp ứng đủ các yêu cầu này.

Ông Nguyễn Thanh Đoàn: Báo cáo kiểm toán, kiểm toán vốn là yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp khi lên sàn. Trong quá trình kiểm toán, bà nhận thấy các doanh nghiệp thường gặp vấn đề gì? Bà có khuyến nghị gì để các DN vượt qua quá trình kiểm toán chặt chẽ?

– Bà Hoàng Thúy Nga, Trường phòng kiểm toán 5 – Công ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC: Dưới góc độ kiểm toán, khi các doanh nghiệp đã tham gia vào thị trường niêm yết, các doanh nghiệp sẽ phải hiểu rõ về quy định pháp lý cũng như quy định về tài chính.

Đối với các doanh nghiệp niêm yết, theo quy định phải có báo cáo tài chính đã qua kiểm toán 2 năm liên tiếp. Đánh giá một cách khách quan, yêu cầu này thực sự cần thiết bởi tính minh bạch của báo cáo kiểm toán.

Để các doanh nghiệp đạt được yêu cầu này thì thực sự không phải là điều dễ dàng. Hiện nay, các đơn vị tư vấn hay hay tổ chức phát hành tư vấn doanh nghiệp cần báo cáo tài chính đã qua kiểm toán trong vòng một năm hay 18 tháng, tuy nhiên theo quy định hiện tại thì thời hạn này đã tăng lên 2 năm, tức là 24 tháng.

Trong quá trình kiểm toán, mặc dù có nhiều doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tốt, tuy nhiên lại không đáp ứng được các yêu cầu trên. Nguyên nhân là do các doanh nghiệp ghi nhận quy trình về kế toán cũng như minh bạch về báo cáo tài chính, chính vì vậy kiểm toán không thể chứng minh được sự minh bạch cho các doanh nghiệp.

Ngoài ra, một vài doanh nghiệp cũng chưa có sự tìm hiểu về đơn vị kiểm toán, đánh giá xem đơn vị kiểm toán đó có được UBCKNN chấp nhận hay không. Chính vì vậy, trong quá trình chuẩn bị hồ sơ niêm yết, các doanh nghiệp cần có sự tìm hiểu và chuẩn bị để các kiểm toán có thể thực hiện dễ dàng hơn.

Bên cạnh đó, cũng có trường hợp doanh nghiệp chậm nộp báo cáo tài chính kiểm toán, là bởi doanh nghiệp không chủ động liên hệ đơn vị kiểm toán sớm để thực hiện. Lưu ý rằng, vào những thời điểm như giữa năm, cuối năm, nôm na là “mùa” công bố báo cáo tài chính, các hãng kiểm toán sẽ nhanh chóng kín lịch, không thể tiếp nhận thêm doanh nghiệp nữa, hoặc sẽ không đủ thời gian cho kịp tiến độ của khách hàng.

Ông Nguyễn Thanh Đoàn: Hiện nay, một trong những nghiệp vụ trụ cột của các công ty chứng khoán là tư vấn niêm yết. Theo tôi được biết, các doanh nghiệp niêm yết trước khi lên sàn phải trải qua thời gian từ một năm đến vài năm để chuẩn bị. Các công ty chứng khoán trong VASB xác định vai trò, vị trí trong việc tư vấn niêm yết và đồng hành cùng doanh nghiệp như thế nào, thưa bà?

– Bà Hoàng Hải Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký VASB: Các công ty chứng khoán có nhiệm vụ tương đối truyền thống là tư vấn niêm yết. Nhiệm vụ này đã được luật hoá, đó là hồ sơ niêm yết phải thông qua các công ty chứng khoán trước khi nộp cho UBCKNN cũng như các cơ quan quản lý khác.

Đây vừa là điểm lợi thế của công ty chứng khoán, vừa là trách nhiệm của công ty chứng khoán trong hệ thống niêm yết doanh nghiệp lên sàn.

Tại toạ đàm hôm nay, tôi thấy một thực tế rằng, các doanh nghiệp khi tiếp cận với công ty chứng khoán thì đâu đấy cũng vì quy định phải thông qua công ty chứng khoán để làm hồ sơ, chứ ít khi vì nguyên nhân nào khác.

Bà Hoàng Hải Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký VASB.

Tôi không phủ nhận vai trò của các công ty chứng khoán. Các công ty chứng khoán trong thời gian vừa qua đã giúp doanh nghiệp làm hồ sơ chuẩn chỉ, thông qua đó giúp các cơ quan quản lý giảm bớt thời gian từ đào tạo tới rà soát hồ sơ.

Tuy nhiên, theo quan sát của tôi, cả doanh nghiệp cũng như công ty chứng khoán vẫn đang hiểu vai trò của công ty chứng khoán là làm hồ sơ nhiều hơn là quá trình tư vấn niêm yết.

Trước đây thì không có vấn đề gì xảy ra, tại tiêu chuẩn của từng thời điểm là khác biệt. Thế thì như chị Tú chia sẻ, từ khi luật có những thay đổi nhất định, mặc dù “chữ thì rất nhỏ” thôi nhưng “nó lại là những vấn đề lớn”. Vậy nên bản chất là yêu cầu đối với các doanh nghiệp niêm yết đã được nâng cao rất nhiều. Điều này thì cá nhân tôi cũng như VASB hết sức ủng hộ và cho rằng hết sức logic.

Hiện chúng ta đang có hơn 1.600 doanh nghiệp đăng ký giao dịch, và đa số là những doanh nghiệp hết sức tiêu biểu cho nền kinh tế. Với vai trò là “phong vũ biểu” cho nền kinh tế, họ phải có tính minh bạch cao nhất, cũng như hiệu quả kinh doanh tốt nhất, để xứng đáng lọt vào “mắt xanh” của các nhà đầu tư, của công chúng quan tâm.

Do đó, yêu cầu nâng cao tiêu chuẩn niêm yết là hoàn toàn phù hợp và chúng ta còn phải nâng cao tiếp.

Tôi cho rằng, tại sao chúng ta có toạ đàm ngày hôm nay, tại sao cần giải pháp, thì có hai lý do, một là chúng ta đang ít quá, chỉ có vài mã mới, cần phải thúc đẩy để nhiều hơn, hay là chúng ta đang không niêm yết được, đang bị tắc ở khâu nào đó?

Trên thực tế, thị trường đang có hơn 1600 doanh nghiệp thì không phải thị trường là nhỏ, so với các thị trường Thái Lan, Singapore đang có quy mô dưới 1000 doanh nghiệp. Thực chất chúng ta cũng đang làm được những điều tích cực, đơn cử số lượng doanh nghiệp niêm yết, đăng ký giao dịch đang chạy trước Singapore và Thái Lan một thời gian khá lâu. Đó là thành công khó thể phủ nhận của chúng ta!

Ca sĩ, diễn viên Phạm Anh Tuấn biểu diễn tại tọa đàm.

Nhạc sĩ Dương Trường Giang.