“Ván cờ” dầu mỏ đảo chiều, một quốc gia BRICS bất ngờ trở thành nhân vật chính

Ấn Độ – Thị trường dầu mỏ phát triển nhanh nhất năm 2024

Theo dữ liệu từ S&P Global, nhu cầu dầu mỏ của Ấn Độ đã tăng 180.000 thùng/ngày trong 10 tháng đầu năm 2024, cao hơn mức tăng trưởng của Trung Quốc (148.000 thùng/ngày). Với vị thế là quốc gia nhập khẩu dầu lớn thứ ba thế giới, Ấn Độ đang trở thành thị trường quan trọng mà cả Mỹ, Nga và Trung Đông đều muốn chiếm lĩnh.

Ấn Độ đang trở thành thị trường dầu mỏ “hot” trong giai đoạn đầu năm 2025

Trong tháng 1/2025, Ấn Độ nhập khẩu 218.400 thùng dầu/ngày từ Mỹ, tăng mạnh so với mức 70.600 thùng/ngày của tháng 12/2024. Điều này đưa Mỹ lên vị trí nhà cung cấp dầu lớn thứ 5 của Ấn Độ. Chính phủ Ấn Độ cũng đặt mục tiêu tăng kim ngạch nhập khẩu năng lượng từ Mỹ lên 25 tỷ USD vào năm 2025, so với 15 tỷ USD trong năm 2024.

Nga vẫn là nhà cung cấp dầu hàng đầu, nhưng áp lực đang gia tăng

Nga hiện vẫn là nhà cung cấp dầu mỏ lớn nhất cho Ấn Độ, với lượng nhập khẩu trong tháng 1 đạt 1,58 triệu thùng/ngày, tăng 4,3% so với tháng trước. Tuy nhiên, giới phân tích nhận định rằng nhập khẩu dầu từ Nga có thể giảm trong những tháng tới, do các lệnh trừng phạt từ Mỹ bắt đầu tác động mạnh hơn đến chuỗi cung ứng.

Các quan chức Ấn Độ cho biết nước này sẽ tiếp tục mua dầu Nga nếu giá dưới mức trần 60 USD/thùng, nhưng dầu phải được vận chuyển bằng tàu không bị trừng phạt và không có sự tham gia của các công ty nằm trong danh sách đen của phương Tây.

Dầu Trung Đông trở lại mạnh mẽ

Bên cạnh Mỹ và Nga, nguồn cung dầu từ Trung Đông cũng tăng mạnh 6,5% trong tháng 1/2025, đạt 2,7 triệu thùng/ngày. Trong đó:

Iraq vẫn là nhà cung cấp dầu lớn thứ hai của Ấn Độ.

Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) cũng gia tăng xuất khẩu sang nước này.

Dữ liệu cho thấy, tỷ lệ dầu Trung Đông trong tổng nhập khẩu dầu của Ấn Độ đã đạt mức cao nhất trong 27 tháng, chiếm 53% tổng lượng dầu thô nhập khẩu. Nguyên nhân chính là do các lệnh trừng phạt mới của Mỹ đối với dầu Nga và Iran, khiến Ấn Độ phải điều chỉnh chiến lược nhập khẩu.

Mỹ gia tăng áp lực lên dầu Iran và Nga

Lệnh trừng phạt làm suy giảm xuất khẩu dầu Iran:

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục chính sách gây sức ép lên Iran với mục tiêu đưa xuất khẩu dầu của nước này về mức 0.

Các biện pháp trừng phạt mới đã khiến lượng dầu Iran bị mắc kẹt trên tàu chở dầu đạt mức cao nhất trong nhiều tháng, với khoảng 25 triệu thùng dầu bị giữ lại ngoài khơi Malaysia và Singapore. Theo Forteza Analytics, lượng dầu thô và ngưng tụ trong kho lưu trữ nổi của Iran đã đạt 73,1 triệu thùng vào cuối tháng 1/2025.

Hạn chế vận chuyển dầu từ Nga và Iran:

Các công ty vận tải dầu lớn cũng đang chịu áp lực lớn từ các lệnh trừng phạt của Mỹ:

57% trong số 126 tàu lớn vận chuyển dầu từ Iran đến Trung Quốc đã bị chính phủ Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt.

Trung Quốc thắt chặt kiểm soát khi tỉnh Sơn Đông (nơi có nhiều nhà máy lọc dầu mua dầu từ Iran) cấm các tàu bị trừng phạt cập cảng.

Ấn Độ cũng chịu ảnh hưởng, khi các nhà máy lọc dầu trong nước giảm nhập khẩu dầu từ Nga và Iran để tránh nguy cơ bị vướng vào các biện pháp trừng phạt của Mỹ.

Tác động đến giá dầu toàn cầu:

Lệnh trừng phạt của Mỹ đang làm gián đoạn nguồn cung từ hai nhà xuất khẩu dầu lớn là Nga và Iran, khiến giá dầu thô có xu hướng tăng. Việc nguồn cung bị gián đoạn buộc các quốc gia nhập khẩu lớn như Ấn Độ và Trung Quốc tăng cường tìm kiếm các nguồn cung thay thế, đặc biệt từ Mỹ và Trung Đông.